We stellen voor: Martine Goeman, jurist en programma-manager Kinderrechten & Migratie bij Defence for Children.
Van de kinderen die in de gezinslocaties wonen en een aanvraag doen voor het Kinderpardon, wordt het merendeel afgewezen op grond van het criterium ‘onvoldoende meewerken aan terugkeer’. Vanuit uw expertise, wat zijn volgens u voor de kinderen en jongeren de gevolgen hiervan?
De gevolgen voor de kinderen zijn dramatisch. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat kinderen na vijf jaar niet meer schadeloos uitgezet kunnen worden. Dat is ook één van de achterliggende gedachten geweest voor de totstandkoming van het Kinderpardon. De rechten van het kind worden bij de uitvoering van de definitieve kinderpardonregeling volledig uit het oog verloren. Het meewerkcriterium is niet duidelijk en niet transparant. Meer dan 90% van de aanvragen wordt afgewezen. Iedere dag bellen kinderen onze Kinderrechtenhelpdesk. Wij proberen individuele zaken juridisch te ondersteunen. Maar de politiek is aan zet. We zijn drie jaar verder na de inwerkingtreding van het Kinderpardon. Ieder jaar komen er honderden kinderen bij die geen vergunning krijgen. Daar moet een einde aan komen.
En wat zijn volgens u de gevolgen van het leven met de dreiging van arrestatie door de vreemdelingenpolitie op de gezinslocaties?
Recent ben ik nog op een gezinslocatie geweest om met de kinderen en de ouders te spreken. Het is vreselijk om te horen hoe de angst daar het leven van de gezinnen bepaalt. Er worden wekkers gezet om te kijken voor wie de politie komt. Ouders willen hun eigen kinderen wakker kunnen maken wanneer zij uitgezet dreigen te worden.
Onbegrijpelijk dat het oppakken met zo’n grote overmacht gebeurt. Waarom kan dat niet door een paar maatschappelijk werkers op een normaal tijdstip?
Als een gezin wordt meegenomen door de vreemdelingenpolitie, wordt het daarna opgesloten in de gesloten gezinsvoorziening Kamp Zeist. Wat betekent dat voor de kinderen en hun ouders?
Wij zijn met de Coalitie Geen Kind in de Cel tegen het opsluiten van kinderen om migratierechtelijke redenen. De schadelijke gevolgen van de detentie zijn bekend. In Zeist zitten kinderen niet meer in een cel, maar vrijheidsberoving is eigenlijk nooit ‘kindvriendelijk’.
Soms besluiten gezinnen om te vertrekken uit de gezinslocaties, uit angst dat ze door de politie worden meegenomen. Hoe zit het daarmee?
De verdwijningen zijn zeker ook zorgelijk. Sommige kinderen gaan dan ook niet meer naar school. Ze durven vaak ook niet meer in beeld te komen omdat ze dan opgepakt kunnen worden.
Er is een spanningsveld tussen de rechten en belangen van de kinderen/jongeren in de gezinslocaties enerzijds en overheidsbelangen anderzijds. Wat is volgens u de oorzaak van dit spanningsveld?
Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind is er niet alleen voor de kinderen uit de gezinslocaties maar ook voor de overheid. Wanneer meer vanuit de rechten en belangen van kinderen wordt gedacht en het beleid daar op in wordt gericht, worden oplossingen gevonden.
Vanuit uw vakgebied en expertise, wat zouden uw aanbevelingen zijn aan de beleidsmakers en beleidsuitvoerders?
Zet de kinderrechtenbril op bij al het werk voor en met kinderen. Je hoeft geen kinderrechten gestudeerd te hebben om aan te voelen wanneer er sprake is van een kinderrechtenschending. We moeten er allemaal hard aan werken dat alle rechten voor alle kinderen gelden in Nederland. Zo staat het ook in artikel 2 van het Kinderrechtenverdrag (non-discriminatieartikel). Wanneer kinderen een verblijfsaanvraag hebben gedaan, moeten ze na vijf jaar verblijfszekerheid hebben en kinderen mogen niet in detentie worden gezet op grond van hun verblijfsstatus.
En wat zouden uw aanbevelingen zijn aan de kinderen/jongeren en hun ouders zelf?
Ik vind het vaak al heel knap hoe sterk de kinderen en ouders zijn. Het is goed wanneer de kinderen en ouders weten wat hun rechten zijn en dat ze hiervoor opkomen. Laat dus je stem horen wanneer je dat aankunt.
Wilt u een specifieke oproep doen?
Defence for Children heeft een meldpunt opgericht. Kinderen die langer dan vijf jaar in Nederland zijn nadat zij een vergunning hebben aangevraagd, kunnen zich bij ons melden. Het aanmeldformulier is hier te vinden. Wij zullen de komende tijd met de kinderen van ons laten horen.
