29-01-2019 is er een akkoord bereikt in de regering over de Kinderpardonregeling. Daar was al tijden veel kritiek op, vanwege o.a. het “meewerkcriterium” en het feit dat vrijwel geen van de gewortelde kinderen het Kinderpardon toegewezen heeft gekregen. Meer over de problemen met het oude Kinderpardon lees je op onze pagina. In dit bericht een meer systematische uiteenzetting van wat het nieuwe akkoord betekent.
Nieuwe evaluatie
Ten eerste wordt er voor de 700 kinderen die nu langer dan 5 jaar in Nederland verblijven opnieuw gekeken of zij in aanmerking komen voor het Kinderpardon. De verwachting is dat rond de 630 kinderen en gezinnen alsnog een verblijfsvergunning krijgen (90% van alle kinderen). Dat is natuurlijk ontzettend mooi voor al deze gezinnen! De vraag is: hoe weet men nu al – vóór de nieuwe evaluatie – dat 10% alsnog wordt afgewezen? Op welk criterium?
Kinderpardon afgeschaft
Ten tweede wordt het Kinderpardon afgeschaft. Nadat de huidige 630 kinderen een verblijfsvergunning hebben gekregen, wordt de gehele kinderpardon regeling afgeschaft, weggehaald, verwijderd. Dat is verschrikkelijk nieuws! De betrokken politici zeggen dat de Kinderpardonregeling niet meer nodig is, want kinderen die nu langer dan 5 jaar in Nederland zijn krijgen bijna allemaal een verblijfsvergunning.
Maar het probleem is helemaal niet opgelost. Het Kinderpardon is wél nodig. Herhaaldelijk – en steeds fundamenteler – blijkt dat het niet de ouders zijn die de asielprocedure vertragen, maar de IND. De IND gaat keer op keer in hoger beroep, terwijl een rechter al objectief heeft besloten dat de IND ongelijk had met de afwijzing. Daar komt bij dat IND medewerkers vaak niet komen opdagen voor rechtszaken waardoor het traject maanden vertraging oploopt. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat dit zal veranderen.
aantasting van de rechtsstaat
Behalve, als de verandering voortkomt uit het verbieden van beroepsprocedures door asielzoekers… Mag je nog in beroep gaan tegen de beslissing van de IND? Zo niet, is dit een fundamentele aantasting van de Nederlandse rechtstaat! Meer geld voor de IND lost misschien op dat zij wel ter zitting kunnen verschijnen, maar niet dat zij onnodig doorprocederen.
Discretionaire bevoegdheid
“Wat we gedaan hebben, is voor de toekomst een stelsel te bouwen waar je mensen geen hoop geeft op een verblijfsvergunning, die geen hoop zouden moeten hebben”, zegt staatssecretaris Harbers. “Je moet je neerleggen bij wat de rechter beslist en niet denken dat omdat je zaak daarna veel aandacht krijgt, je toch nog kan blijven.”
Mark Harbers, bron: NOS
Ook hier negeert Harbers doelbewust de werkelijkheid. De rechter beslist in de meeste gevallen in het voordeel van de asielzoeker. Pas bij de Raad van State blijkt het oordeel vaak in het voordeel van de IND uit te vallen, en in veel gevallen onterecht zo blijkt uit onderzoek. Er is hier dus overduidelijk iets mis in de manier waarop de rechtstaat functioneert. Een discretionaire bevoegdheid voor schrijnende gevallen had al in de eerste plaats niet, zoals Harbers zegt, een oplossing moeten zijn voor de duur van de asielprocedure.
bevoegdheid naar de IND
Het idee van de coalitie is nu dat de discretionaire bevoegdheid niet meer ligt bij de politiek, bij de verantwoordelijke staatssecretaris, maar bij een ambtenaar van dezelfde organisatie die de asielprocedure heeft afgewezen. Hoe kan er in een dergelijke cirkel nog ruimte bestaan voor een objectief oordeel? Het idee van de discretionaire bevoegdheid is exact de neutraliteit ervan die de schrijnende situatie beoordeelt. Dat kán niet op het moment dat de schrijnendheid beoordeeld wordt door de baas van de ambtenaar die de oorspronkelijke beslissing heeft genomen!
Ook binnen de oppositie is er kritiek op dit aspect van de nieuwe afspraken volgens de NOS.
“Er is uiteindelijk maar één iemand verantwoordelijk voor de IND en dat is de staatssecretaris. Je kunt zulke cruciale beslissingen niet overlaten aan een ambtenaar.”
Bram van Oijk, Groen Links (bron: NOS)
Toetsingscriteria?
De grote vraag blijft welke toetsingscriteria er zijn. Daarbij gaat het om 1) de toetsingscriteria voor de nieuwe “snelle” asielprocedure; én om 2) de toetsingscriteria voor de huidige 700 gewortelde kinderen. Het idee van de coalitie is dat de “schrijnendheid” van een situatie eerder in de asielprocedure wordt getoetst. Dat betekent: als jij niet bij het eerste of tweede gesprek met de IND kan bewijzen hoe schrijnend jou situatie is, kan je dat later niet meer hard maken. Wat we ondertussen wel weten is dat je geen aanvraag hebt hoeven doen voor het Kinderpardon voordat je in aanmerking komt voor deze nieuwe regeling.
Geloofwaardigheidscriterium
Dat is problematisch. Want de IND beslist op basis van een “geloofwaardigheidscriterium” dat zij zelf heeft opgesteld. Als iemand geen papieren heeft om een verhaal te onderbouwen, doet dit af aan de geloofwaardigheid. Als de IND – zonder externe taalexperts – bepaalt dat het dialect van een persoon verkeerd is, doet dit af aan de geloofwaardigheid. Indien er later tegenstrijdige informatie wordt gegeven, kan dit leiden tot het oordeel dat er “onjuiste gegevens zijn verstrekt” wat aanleiding is tot afwijzing.
Maar laten we dit alles even in perspectief plaatsen. Het gehele vluchtverhaal moet verteld worden in 2 gesprekken. Deze gesprekken vinden plaats 6 dagen nadat iemand is aangekomen in Nederland. In die 6 dagen mag je uitrusten van de reis, maar moet je je ook voorbereiden op een gesprek met een ambtenaar in een land waar je de taal niet spreekt, noch de procedures kent.
In het regeerakkoord staat ook dat men voornemens is om de gratis rechtsbijstand in de eerste fase van de asielprocedure af te schaffen. Volgens de Orde van Advocaten is dit in strijd met de Europese richtlijnen. En het zorgt er in de praktijk voor dat asielzoekers niet weten wat hen te wachten staat tijdens de twee alles-bepalende gehoren. Nog bepalender op het moment dat de schrijnendheid ook in dit stadium wordt bepaald!
Toetsing Kinderpardon
En dan nog het tweede toetsingscriterium. Het is op dit moment volledig onduidelijk op basis waarvan de huidige 700 zaken beoordeeld gaan worden. Blijkbaar geldt het niet voor álle 700 kinderen die ten minste 5 jaar in Nederland zijn. Gaat het hier dan om het meewerkcriterium? Of om het voorgestelde “tegenwerkcriterium”, waarvan wij eerder beargumenteerd hebben dat het bijna enkel een semantisch verschil is?
Minder vluchtelingen
Een laatste, stuitend, aspect van het nieuwe akkoord is dat Nederland minder vluchtelingen wil opnemen dan Europees is afgesproken. De NOS schrijft hierover:
Aangezien er door het nieuwe akkoord meer mensen in Nederland mogen blijven, zal Nederland minder vluchtelingen overnemen van de VN-organisatie UNHCR. Die vrijwillige overname van mensen uit oorlogsgebieden gaat terug van 750 naar 500.
https://nos.nl/artikel/2269669-akkoord-over-kinderpardon-700-kinderen-opnieuw-beoordeeld.html
Dus omdat de er minder dan 1300 mensen alsnog een verblijfsvergunning krijgen, worden er jaarlijks voor onbepaalde tijd minder nieuwe vluchtelingen opgenomen. Maar laten we wel wezen: deze plusminus 1300 mensen woonden al in Nederland. Zij nemen dus niet méér ruimte op dan drie dagen geleden. Ze wonen al 5 tot soms 15 jaar in Nederland. We kunnen het hierom dan ook alleen maar eens zijn met Van Tilborg van INLIA:
“Deze mensen hebben net zo goed recht op hulp en bescherming”, zegt Van Tilborg.
Bron: NOS https://nos.nl/artikel/2269687-eerste-reacties-op-akkoord-kinderpardon-positief-maar-ook-kritiek.html
Conclusie
De nieuwe afspraken over het Kinderpardon zijn een fantastische stap voor de kinderen die hierdoor alsnog een verblijfsvergunning zullen krijgen. Maar het is ronduit een achteruitgang als we kijken op de lange termijn. Voor de kinderen die nu al 4 jaar in Nederland zijn, is er geen kinderpardon meer terwijl zij net zo goed over een jaar of half jaar geworteld zijn. Er is geen neutrale discretionaire bevoegdheid meer. De IND krijgt meer en meer autonomie zonder controle. En er worden minder vluchtelingen opgenomen onder het voorwendsel dat er geen ruimte is door de mensen die hier de facto al 10 jaar wonen.
Het is ook jammer om te horen dat het Kerkasiel in de Bethelkerk direct wordt beëindigd. Enige voorzichtigheid zou sieren, zoals Tim Hofman zegt: “Maar ik geloof het eigenlijk pas als Nemr met een verblijfsvergunning in zijn handen staat.” En dat geldt voor alle (700) kinderen. Eerst zien en dan geloven. We hopen voor de familie Tamrazyan dat zij snel een verblijfsvergunning krijgen, en voor de familie Grigorjan dat zij terug kunnen komen naar Nederland.
Wat doet dit alles met de maatschappelijke woede over de behandeling van vluchtelingen kinderen? Dat is voor nu nog speculatie, maar wij houden niet op ons in te zetten voor alle vluchtelingenkinderen die in gezinslocaties wonen. Al is het 1 jaar, dat is te lang. De omstandigheden in de gezinslocaties zijn schrijnend, hoe lang je er ook moet wonen. De permanente angst, onzekerheid en onderdrukking zijn onmenselijk. Wij houden ons hart vast voor alle toekomstige vluchtelingenkinderen. Wij stoppen niet met ons verzet en roepen iedereen op kritisch te blijven!
